Sód
SÓD
Zapotrzebowanie dzienne na SÓD:
Zalecane normy dietetyczne na Sód dla różnych grup ludności*
Grupy ludności | Zalecane normy dietetyczne [g / dzień] | Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych [g / dzień] |
Dzieci 1-3 lat | 1,0 | 1,5 |
Dzieci 4-8 lat | 1,2 | 1,9 |
Chłopcy 9-13 lat | 1,5 | 2,2 |
Młodzież męska 14-18 lat | 1,5 | 2,3 |
Mężczyźni 19-30 lat | 1,5 | 2,3 |
Mężczyźni 31-50 lat | 1,5 | 2,3 |
Mężczyźni 51-70 lat | 1,3 | 2,3 |
Mężczyźni powyżej 70 lat | 1,2 | 2,3 |
Dziewczęta 9-13 lat | 1,5 | 2,2 |
Młodzież żeńska 14-18 lat | 1,5 | 2,3 |
Kobiety 19-30 lat | 1,5 | 2,3 |
Kobiety 31-50 lat | 1,5 | 2,3 |
Kobiety 51-70 lat | 1,3 | 2,3 |
Kobiety powyżej 70 lat | 1,2 | 2,3 |
Kobiety ciężarne do 18 lat | 1,5 | 2,3 |
Kobiety ciężarne 19-50 lat | 1,5 | 2,3 |
Kobiety karmiące do 18 lat | 1,5 | 2,3 |
Kobiety karmiące 19-50 lat | 1,5 | 2,3 |
*(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)
Normy SONA/inne
NAZWA | SONA | ZAKRES TERAPEUTYCZNY |
Sód – Na | Dzieci 600 – 800 mg Dorośli 800 – 1200 mg | Dzieci 600 – 800 mg Dorośli 800 – 1200 mg Zatrucie – przy nadmiernej podaży wit. D3.kamica układu moczowego, złogi w tkankach miękkich i sercu. |
Sód (Na, łac. natrium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali alkalicznych w układzie okresowym. Po raz pierwszy został wyizolowany przez Humphry’ego Davy’ego w 1807 r.
Zastosowanie
W czystej postaci jest stosowany jako bardzo skuteczny środek suszący rozpuszczalniki organiczne oraz jako substrat wielu reakcji chemicznych m.in. kondensacji Wurtza. Tlenki i wodorotlenek sodu są stosowane w łodziach podwodnych i statkach kosmicznych jako środki pochłaniające dwutlenek węgla z powietrza. Chlorek sodu pod nazwą sól kuchenna jest powszechnie używanym dodatkiem do potraw, wykorzystywany jest też do topienia śniegu na drogach; natomiast zmieszany z lodem tworzy mieszaninę oziębiającą.
Występowanie
Sód występuje w górnych warstwach skorupy ziemskiej w ilości 2,30%, głównie w postaci jonów Na+ w oceanach oraz minerałów – plagioklazów, skaleni i innych, m.in. saletry chilijskiej.
Znaczenie biologiczne sodu
Jony sodu są głównym kationem zewnątrzkomórkowym i są konieczne do utrzymania potencjału czynnościowego błon komórkowych. Sód odgrywa pewną rolę w patogenezie nadciśnienia i niewydolności krążenia. Sód bierze udział w przewodzeniu przez neurony impulsów nerwowych, wpływa na ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych, a także podwyższa stopień uwodnienia koloidów komórkowych
Niedobór u roślin i człowieka powoduje zanik różnicy potencjałów (napięcia elektrycznego) i utratę pobudliwości komórek.
Sód jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pierwiastek ten znajduje się w każdej, najmniejszej nawet komórce, zapewnia prawidłową czynność mięśni i nerwów, a przede wszystkim reguluje ilość wody, jaką organizm zatrzymuje lub wydala przez nerki.
Sód pełni w organizmie człowieka bardzo ważną rolę, jednak to tylko jeden z wielu elementów, które składają się na odpowiednią regulację gospodarki wodnej i kwasowo-zasadowej. Sód znajduje się w większości produktów, które spożywamy na co dzień: odnajdziemy go w wędzonych rybach, drobiu, żółtym serze, wołowinie, oliwkach i wszędzie tam, gdzie poczujemy sól – czyli chlorek sodu, główne źródło tego pierwiastka w codziennej diecie. Nadmiar sodu u zdrowego człowieka, podobnie jak wody, wydalany jest z organizmu z potem i moczem, jednak zbyt duża podaż sodu w diecie wpływa na podwyższenie ciśnienia tętniczego. W tym przypadku doskonale sprawdza się powiedzenie, że co za dużo, to niezdrowo. Sód zatrzymany w organizmie działa jak gąbka, wiążąc płyny, wypłukując magnes czy potas i zwiększając pragnienie. Stopniowo dochodzi do zwiększania wagi, powstawania obrzęków i wspomnianego nadciśnienia tętniczego. A stąd już niestety niedaleko to poważnych powikłań zdrowotnych – udaru mózgu, wylewu czy rozwoju niewydolności krążenia. Sód sprzyja także rozwojowi miażdżycy, osteoporozy, chorób nerek i przewodu pokarmowego.
Nadmiar soli, zła dieta, brak ruchu, alkohol i papierosy – to główni winowajcy powodujący nadciśnienie. Na szczęście każdy z tych negatywnych czynników można – przy odrobinie dobrej woli i samozaparcia, wyeliminować. Zmiana stylu życia istotnie obniża wartości podwyższonego ciśnienia i prawdopodobnie może zapobiegać rozwojowi choroby u osób, które mają do niej genetycznie uwarunkowane skłonności.
W ostatnich latach wyraźnie wzrosła świadomość społeczna dotycząca zdrowego odżywiania i profilaktyki prozdrowotnej. Przyczyną tego stanu jest stały wzrost akcji propagujących zdrowy tryb życia i dobre nawyki żywieniowe. Jedną z nich jest projekt Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii im. Prof. Z. Religi w Zabrzu „Siła serca”, mający zachęcić Polaków do porzucenia szkodliwych nawyków żywieniowych. Specjalnym patronatem Fundacji objęta została Sól „Zdrowy Wybór”, wpisująca się również w akcję „Chronię swój mózg i serce – mniej solę” mająca na celu obniżenie spożycia sodu w diecie wszystkich Polaków. A jest o co walczyć – przeciętny Polak zjada beczkę soli rocznie, i nie jest to beczka przysłowiowa. To zdecydowanie za wiele, ale solimy przecież wszystko i wszędzie – od przekąsek po główne dania, w domu i w restauracji. Lubimy dania o wyrazistych smakach, doprawione z sarmacką fantazją. Rezygnacja z codziennych przyzwyczajeń i całkowita eliminacja soli z jadłospisu to dla wielu smakoszy abstrakcja. Dla nich przeznaczona może być wspomniana Sól „Zdrowy Wybór” – produkt o prawidłowych dla zdrowia proporcjach: zmniejszonej zawartości sodu i zwiększonej zawartości potasu, magnezu i jodu. Dodatkowo, troszcząc się o własne zdrowie, możemy pomóc innym, ponieważ kupując sól „Zdrowy Wybór”, każdy z nas wspiera budowę systemu wspomagania serca dla dzieci realizowaną przez Fundację Rozwoju Kardiochirurgii
Poznaj Siłę Serca
Poniżej tabela z listą produktów zawierających Sód. Można sortować ( klikając w nagłówek kolumny ) oraz wyszukiwać bez odświeżania strony.
[table id=111 datatables_fixedheader=top datatables_fixedheader_offsettop=250 responsive=scroll responsive_breakpoint=device /]