Lizyna
Zapotrzebowanie dzienne na Lizynę: 30 mg na kg masy ciała
Inne normy ze względu na wiek
Lizyna (nazwa skrótowa Lys, skrót jednoliterowy K) jest organicznym związkiem chemicznym, polarnym aminokwasem należącym do 20 aminokwasów białkowych, najbardziej rozpowszechnionych na Ziemi. Należy też do grupy aminokwasów niezbędnych (liczącej 8 – 10 substancji), które nie mogą być syntetyzowane w organizmie człowieka i muszą być dostarczane z dietą.
Ponieważ lizyna posiada zasadowy łańcuch boczny (w pH komórki posiada ładunek dodatni), wchodzi w skład białek wiążących ujemnie naładowane cząsteczki kwasów nukleinowych, takich jak histony.
Rola lizyny w organizmie:
- Niezbędna przy budowie białek, głównie w mięśniach i w kościach, istotna w okresie rozwoju.
- Wchłania wapń, poprawia koncentrację umysłową.
- Łagodzi objawy przeziębienia, grypy oraz opryszczki.
- Obecna przy wytwarzaniu hormonów, przeciwciał, enzymów i przy budowie kolagenu.
- Jej niedobór skutkuje objawami zmęczenia i rozdrażnienia, powoduje anemię i wypadanie włosów.
- Najprawdopodobniej jeden z czynników wpływających w dużej mierze na procesy antykancerogenne w połączeniu z dużymi dawkami antyoksydantów.
- Uczestniczy w procesach odnowy tkanek, tworzenia się przeciwciał, stymulacji wzrostu, a także wytwarzania hormonów i enzymów.
Braki lizyny mogą prowadzić do:
- zaniku mięśni,
- trudności z koncentracją,
- zaburzeń enzymatycznych,
- odwapnienia kości,
- przekrwienia oczu,
- zmęczenia,
- rozdrażnienia,
- drażliwości,
- zawrotów głowy,
- utraty apetytu,
- anemii,
- wypadania włosów,
- zaburzeń pracy układu rozrodczego,
- u dzieci i młodzieży upośledzeniem tempa wzrostu.
Na skalę przemysłową otrzymuje się ją z kaprolaktamu[3]. Jest stosowana jako dodatek do niektórych pasz roślinnych[3].