Masło orzechowe to zdrowa, choć nieco kaloryczna przekąska, która może być świetnym dodatkiem zarówno do słodkich, jak i słonych dań. Jest cennym składnikiem zdrowego jadłospisu dostępnym w większości sklepów, ale równie dobrze można je przyrządzić samodzielnie, Jak zrobić masło orzechowe w domu i skąd się wzięła jego popularność?
Jak powstaje masło orzechowe?
Masło orzechowe to smakołyk popularny od lat w USA, który z roku na rok staje się coraz bardziej doceniany także w Polce. Rozpowszechniono je w XIX wieku, jednak wynalezione zostało prawdopodobnie dużo wcześniej. Za popularyzację orzechowej pasty odpowiedzialni są bracia John i Harvey Kellogg stosujący w swoim sanatorium zmielone orzechy jako substytut masła oraz korespondujący z nimi George Washington Carver zajmujący się uprawą orzechów. Masowa produkcja to zasługa kanadyjskiego chemika -Marcellus Gilmore Edson pod koniec XIX wieku opatentował metodę mielenia orzechów na pastę. W XX wieku masło orzechowe b było promowane jako wartościowe źródło wielu składników odżywczych, przede wszystkim białka. Do dziś w Stanach Zjednoczonych ponad 60% orzechów ziemnych wykorzystywana jest do produkcji masła orzechowego, pozostałe stają się składnikiem innych słodyczy.
Amerykańskie peanut butter, czyli polskie masło orzechowe to gładka, kremowa masa orzechowa, klasyczna wersja powstaje z prażonych i rozdrobnionych orzechów ziemnych nazywanych popularnie orzechami arachidowymi lub fistaszkami, jednak wykorzystywane są też inne rodzajów orzechów. Ciekawostką jest, że fistaszki nazywane powszechnie orzechami, są w rzeczywistości warzywem zaliczanym do grona roślin strączkowych, z owocami rozwijającymi się i dojrzewającymi w podziemnej części niewielkiej rośliny o nazwie orzacha podziemna.
Określenie „masło” nie jest zbyt trafioną nazwą masła orzechowego, biorąc pod uwagę jego skład, ponieważ jest to krem z orzechów, a więc produkt roślinny, to w jego oryginalnym składzie nie powinno się znaleźć nic poza orzechami. Naturalne masło orzechowe nie powinno być słodkie, a mieć delikatnie gorzki smak. Zgodnie z przepisami minimalna zawartość orzechów w prawdziwym maśle orzechowym powinna wynosić 90%, pozostała część to głównie cukier, sól i ewentualne dodatki smakowe. Od 2017 roku decyzją Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej został wprowadzony zakaz korzystania z nazwy „masło orzechowe”, może być tak nazwany wyłącznie produkt istniejący na rynku minimum 30 lat. W Polsce nie ma żadnej firmy, która miałaby w swojej ofercie masło orzechowe od tylu lat, więc wszystkie krajowe produkty na bazie orzechów obecne dziś na rynku otrzymują najczęściej nazwę pasty lub kremu.
Istnieją dwa rodzaje masła orzechowego, kremowe i chrupkie, każde z nich ma swoich zwolenników. W obu przypadkach smak jest ten sam, różni się tylko konsystencja — pierwsze to całkowicie gładka, orzechowa masa, drugie jest wzbogacone dodatkiem rozdrobnionych orzechów.
Domowe masło orzechowe – smaczna i zdrowa przekąska
Masło orzechowe można kupić, ale można je też bez problemu zrobić samodzielnie, będzie to na pewno dużo tańsza i zdrowsza alternatywa dla produktów sklepowych. Jak zrobić masło orzechowe? Przepis jest banalnie prosty, potrzebne są do niego jedynie dwa składniki — orzechy ziemne oraz blender o dużej mocy.
Domowe masło orzechowe można przygotować zarówno z solonych orzechów ziemnych, jak i z tych bez żadnych dodatków. Dowolną ilość orzechów wystarczy umieścić w kielichu blendera lub misie malaksera i zmielić je na jednolitą, gładką masę o kremowej konsystencji. Po kilku minutach miksowania widoczny będzie olej oddzielający się od masy orzechowej — to znak, że masło orzechowe jest gotowe. Orzechy mają w sobie wystarczająco dużo oleju, więc nie trzeba go już dodawać, można za to dosypać do pasty odrobinę soli, o ile orzechy nie miały w sobie jej dodatku. Do przygotowania masła orzechowego można oczywiście wykorzystać także inne orzechy, doskonale sprawdzą się migdały, pistacje, orzechy nerkowca, orzechy makadamia, a nawet orzechy laskowe i włoskie, możliwości jest naprawdę wiele.
Na bazie każdego czystego masła orzechowego można stworzyć dowolne masło smakowe, dodając do niego np. kakao, cynamon, miód, syrop klonowy lub ekstrakt waniliowy. Doskonałym dodatkiem do kremu orzechowego mogą być też pokruszone herbatniki, ciastka korzenne lub kawałki orzechów. Domowe masło orzechowe warto przełożyć do słoika i przechowywać w lodówce, nie będzie miało dodatku konserwantów, więc jest mniej trwałe i powinno być zjedzone w ciągu kilku tygodni. Rozwarstwianie się masła orzechowego (tego sklepowego również) i wytrącanie się warstwy oleju jest całkowicie naturalnym procesem, zazwyczaj świadczy to o dobrym składzie produktu i jego wysokiej jakości. Masło orzechowe przechowywane w lodówce zmieni swoją konsystencję i stanie się gęste, to również zupełnie normalne zachowanie.
Masło orzechowe można wykorzystać w kuchni na bardzo wiele sposobów, krem doskonale komponuje się z grzankami, krakersami, waflami ryżowymi, a nawet paluszkami. Można go użyć jako dodatek do ciast i ciasteczek, dodać do owsianki, koktajli owocowych, lodów, gofrów albo naleśników, zjeść solo lub po prostu posmarować nim kanapkę. Masło orzechowe może być świetnym dodatkiem przełamującym słodki i mdły smak w kremach do ciast i tortów, świetnie nadaje się także do dań wytrawnych, np. jako składnik sosów lub marynat. Warzywa także lubią towarzystwo masła orzechowego, można nim urozmaicić smak sałatki, dodając odrobinę do dressingu albo podkreślić smak warzywnego curry.
Skład i wartości odżywcze masła orzechowego
Choć nazwa masła orzechowego kojarzy się z niezdrowym, słodkim smarowidłem, w rzeczywistości jest ono zaliczane do grona produktów zdrowych i dietetycznych. Nieprzypadkowo stało się popularnym składnikiem zdrowej diety i elementem wielu jadłospisów. Skąd się wzięła jego popularność? To zasługa bogatego składu masła orzechowego.
Masło orzechowe jest produktem bogatym w białko, jego zawartość to około 30%, w orzechach arachidowych znajduje się aż 18 różnych aminokwasów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Są to:
- alanina budulec mięśni korzystnie wpływający na wytrzymałość fizyczną,
- arginina wpływająca na układ krwionośny i odpowiadająca za prawidłowy rytm serca,
- fenyloalanina działająca silnie na układ nerwowy i umożliwiająca produkcję neuroprzekaźników wpływających na poprawę nastroju,
- glicyna wspierająca układ trawienny i odpornościowy oraz przyspieszająca procesy regeneracji
- izoleucyna niezbędna w procesie syntezy protein, w tym hemoglobiny odpowiedzialnej za transport tlenu w organizmie,
- kwas glutaminowy będący neuroprzekaźnikiem i kwas asparaginowy stymulujący wydzielanie glukagonu, insuliny oraz hormonu wzrostu,
- leucyna odgrywająca najważniejszą rolę podczas budowania masy mięśniowej — hamuje rozpad włókien mięśniowych,
- lizyna wspomagająca wchłanianie wapnia i funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego,
- l-cysteina wykorzystywana do wytwarzania kreatyny wpływającej na kondycję włosów i paznokci,
- metionina biorąca udział w procesach metabolicznych i tworzeniu komórek odpornościowych,
- prolina wspomagająca proces gojenia się ran i poprawiająca funkcjonowania układu krwionośnego,
- seryna wspierająca pracę mózgu oraz wspomagająca pamięć i koncentrację,
- treonina regulująca pracę układu nerwowego i pokarmowego oraz wpływająca na wzmocnienie odporności,
- tryptofan podnoszący poziom energii i pomocny w zwalczaniu problemów z zasypianiem,
- tyrozyna skutecznie usuwająca objawy przemęczenia oraz biorąca udział w produkcji kolagenu odpowiedzialnego za elastyczność i sprężystość skóry,
- walina zapobiegająca utracie tkanki mięśniowej i dbająca o przebieg wielu procesów biochemicznych.
W naturalnej paście orzechowej znajdują się też spore ilości błonnika odpowiadającego za poczucie sytości i usprawniającego procesy trawienne oraz wiele ważnych dla organizmu witamin. Tymi najważniejszymi są witamina E o właściwościach antyoksydacyjnych oraz witaminy z grupy B, takie jak witamina B1 (tiamina), witamina B2 (ryboflawina), witamina B3 (niacyna) i witamina B6 odpowiadające za prawidłową pracę mózgu i funkcjonowanie układu nerwowego.
Masło orzechowe jest również cennym źródłem wielu mikro i makroelementów, jest w nim dużo chromu, cynku, fosforu, magnezu, manganu, miedzi, potasu, sodu, wapnia i żelaza. Masło orzechowe charakteryzuje także wysoka zawartość tłuszczów, które stanowią około 50% składu, jednak są to głównie zdrowe oleje, między innymi duże ilości jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Mają one działanie przeciwzapalnie oraz wpływają na zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia, miażdżycy i cukrzycy.
Wbrew pozorom masło orzechowe nie jest produktem, który powinno się spożywać bez umiaru. Mimo wielu pożytecznych składników jest to produkt wysokokaloryczny, głównie ze względu na wysoką zawartość tłuszczu i węglowodanów. W 100 gramach czystego masła orzechowego jest ponad 600 kalorii, więc powinno być dawkowane w rozsądnych ilościach.
Masło orzechowe możemy kupić na stronie www.tabelazdrowia.pl
Jednym z producentów masła orzechowego jest PRIMAVIKA
